19 grudnia 2022 r. podpisano Porozumienie Kunming-Montreal w sprawie różnorodności biologicznej, które jest wynikiem zorganizowanej przez ONZ konferencji COP15. W wyniku tej konferencji i porozumienia przyjęto „Globalne ramy bioróżnorodności na okres po 2020 roku”.
Paryż dla klimatu. Kunming-Montreal dla bioróżnorodności.
Swoją rangą i znaczeniem (blisko 200 państw zaangażowanych w negocjacje treści porozumienia) dokument ten może przypominać wypracowane w 2015 roku Porozumienie Paryskie, które dzisiaj stanowi podstawę i ramy strategii klimatycznych niemal wszystkich państw świata oraz wielu przedsiębiorstw i instytucji finansowych. Odniesienia do Porozumienia Paryskiego znalazły się m.in. w standardach GRI Standards, w unijnym Rozporządzeniu SFDR, Taksonomii czy w Dyrektywie CSRD i w projekcie ERSRów, czyli Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju.
Globalne ramy bioróżnorodności na okres po 2020 roku: co konkretnie wynika z Porozumienia Kunming-Montreal?
Ambicje Porozumienia Kunming-Montreal w sprawie różnorodności biologicznej (informacje i tekst źródłowy dostępne tutaj: https://www.cbd.int/article/cop15-cbd-press-release-final-19dec2022) skupione są wokół 4 celów głównych i 23 celów szczegółowych (zadań). Całość odnosi się do dwóch horyzontów czasowych: 2030 i 2050 roku, a naszą uwagę przyciągnęły następujące zadania:
- objęcie ochroną 30% powierzchni lądowych i morskich oraz odpowiedzialne zarządzanie tymi terenami,
- rozpoczęcie lub zakończenie regeneracji 30% powierzchni zdegradowanych ekosystemów lądowych i wodnych w celu zwiększenia różnorodności biologicznej oraz przywrócenia ich funkcji i usług,
- redukcja marnowanej żywności o połowę do 2030 r. i zmniejszenie ogólnoświatowej konsumpcji dzięki m.in. edukacji,
- zrównoważone zarządzanie obszarami, gdzie prowadzona jest działalność rolnicza, akwakultura, rybołówstwo i leśnictwo oraz znaczne zwiększenie agroekologii i innych praktyk przyjaznych różnorodności biologicznej,
- przeciwdziałanie zmianom klimatycznym za pomocą rozwiązań opartych na przyrodzie (NBS – Nature Based Solutions),
- uznanie i poszanowanie praw rdzennych społeczności, wiedzy oraz roli, jaką mogą one odgrywać w ochronie różnorodności biologicznej,
- stopniowe wycofywanie (do 2030 r.) dotacji, które szkodzą różnorodności biologicznej, o co najmniej 500 miliardów dolarów rocznie, przy jednoczesnym zwiększeniu zachęt dla działalności o charakterze zrównoważonym i chroniącym różnorodność biologiczną,
- do 2030 r. utworzenie funduszu na rzecz różnorodności biologicznej, na który co roku będzie wpływało co najmniej 200 miliardów dolarów ze źródeł publicznych i prywatnych,
- wymaganie od dużych i ponadnarodowych firm oraz instytucji finansowych monitorowania, oceny i przejrzystego ujawniania ryzyka, zależności od i wpływu na różnorodność biologiczną poprzez ich działalność, łańcuchy dostaw i wartości oraz portfele aktywów.
Co więcej, porozumienie to zobowiązuje kraje do monitorowania i raportowania co 5 lat wybranych wskaźników ukazujących postępy w realizacji ww. celów (m.in. odsetek skutecznie chronionych lądów i mórz czy liczba firm ujawniających swój wpływ na i zależność od różnorodności biologicznej).
Co dalej? Co to oznacza dla spółek?
Kraje, które podpisały porozumienie (ponad 180 państw) będą musiały wdrożyć ramy dla tych zobowiązań na poziomie krajowym i międzynarodowym, a przed kolejnym COP w 2024 roku - przygotować zaktualizowane krajowe strategie i plany działań oraz krajowe strategie finansowania różnorodności biologicznej. Porównywalnie do tego jaką rolę odgrywa Porozumienie Paryskie w międzynarodowych standardach raportowania zrównoważonego rozwoju, w Europejskim Zielonym Ładzie czy w ocenach agencji ratingowych w zakresie ESG, według naszej oceny Porozumienie Kunming-Montreal będzie odgrywało taką funkcję w obszarze bioróżnorodności. Ambicje i globalne cele tego dokumentu zostaną zaszyte nie tylko w rządowych planach poszczególnych państw, ale i przełożą się na przedsiębiorstwa poprzez aktualnie procedowane standardy raportowania zrównoważonego rozwoju.
Raportowanie ESG: Co i jak raportować, jeśli bioróżnorodność jest w mojej organizacji istotnym tematem raportowania zrównoważonego rozwoju?
GRI Standards 2021
Dla przypomnienia: aktualnie bioróżnorodność jest obecna w standardach GRI Standards pod indeksem „GRI 304: Biodiversity 2016” i do wyboru są tam 4 wskaźniki. Są to wskaźniki opisowe, wymagające od organizacji odniesienia się do obszarów chronionych i/lub posiadających specjalny status pod względem bioróżnorodności, bądź wymagających od organizacji zwięzłej charakterystyki zregenerowanych obszarów. Uwaga - standard ten jest aktualnie poddawany przez Global Reporting Initiative aktualizacji oraz konsultacjom i w przeciągu najbliższych miesięcy ulegnie zmianie.
Platforma CDP
Warto zajrzeć na platformę CDP, gdzie temat bioróżnorodności jest zaszyty w kwestionariuszach „Climate Change”. Pytania do części o różnorodności biologicznej powstały w oparciu o wytyczne opracowane przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (np. publikacja „IUCN’s Corporate Reporting on Biodiversity Guidelines” dostępna pod adresem https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2021-009-En.pdf). Z kolei kwestionariusze „Forest” i „Water Security” szczegółowo badają zarządzanie i wpływ przedsiębiorstw, w tym w ramach całego ich łańcucha wartości na zasoby leśne i wodne.
CSRD i ESRS’y
Zagadnienia dot. bioróżnorodności są także poruszone w ESRS (Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju), a dokładnie w standardzie ESRS E4, który można pobrać z naszej poprzedniej publikacji na blogu: https://materialityacademy.com/blog/standardy-esrs-przekazano-do-ke
W MATERIALITY zachęcamy, aby zapoznać się z tym standardem już dzisiaj, gdyż poza wskaźnikami opisowymi jest w nim zawarty wymóg przeprowadzenia badania wpływów, ryzyk i szans związanych z bioróżnorodnością, sporządzenia planu transformacji, a także wykazania konkretnych kalkulacji finansowych związanych z ekosystemami i różnorodnością biologiczną. Struktura standardu ESRS E4 „Bioróżnorodność i ekosystemy” jest zbudowana podobnie do standardu ESRS E1 dotyczącego przeciwdziałania zmianom klimatu.
W MATERIALITY zachęcamy, aby zapoznać się z tym standardem już dzisiaj, gdyż poza wskaźnikami opisowymi jest w nim zawarty wymóg przeprowadzenia badania wpływów, ryzyk i szans związanych z bioróżnorodnością, sporządzenia planu transformacji, a także wykazania konkretnych kalkulacji finansowych związanych z ekosystemami i różnorodnością biologiczną. Struktura standardu ESRS E4 „Bioróżnorodność i ekosystemy” jest zbudowana podobnie do standardu ESRS E1 dotyczącego przeciwdziałania zmianom klimatu.
TNFD
Poza istniejącymi GRI Standards, wymogami platformy CDP i projektem jednolitych europejskich ESRSów, warto też zajrzeć do procedowanych aktualnie Rekomendacji TNFD (Taskforce on Nature-related Financial Disclosures). Rekomendacje TNFD – w podobny sposób jak rekomendacje TCFD (Taksforce on Climate-related Financial Disclosures), proponuje organizacjom strukturę i wytyczne, w tym mierniki, do raportowania kwestii związanych z przyrodą i bioróżnorodnością. Warto tutaj zajrzeć (https://tnfd.global), gdyż TNFD bardzo przypominają TCFD, dobrze znane instytucjom finansowym i inwestorom. Pomimo, iż TNFD przyjmie końcową wersję dopiero w drugiej połowie tego roku, w naszej ocenie warto zaglądać do projektu tych rekomendacji, gdyż porządkują one prace nad bioróżnorodnością w kontekście ładu korporacyjnego (kto i za co jest odpowiedzialny w spółce?), strategii (jakie ustanowiliśmy cele?), a także dobranych mierników oraz zarządzania ryzykami i wpływami. Warto pamiętać, że europejski standard ESRS E4 został dostosowany do projektu rekomendacji TNFD. Dzięki temu spółka, która raportuje zgodnie z ESRS, będzie automatycznie wypełniała wymogi rekomendacji TNFD.
Unijna Taksonomia działalności zrównoważonej środowiskowo
Last but not least… warto też mieć na uwadze, że „Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów” jest szóstym celem unijnej Taksonomii, która klasyfikuje działalność firm jako zrównoważoną środowisko już od 2021 roku. Komisja Europejska jeszcze nie wydała rozporządzenia delegowanego, które precyzuje Techniczne Kryteria Kwalifikacji w zakresie istotnego wkładu w realizację tego celu. Znamy jednak projekt tych kryteriów, bo przedstawiła je w swoim raporcie Platforma ds. Zrównoważonego Finansowania. Kryteria te mogą w przyszłości mieć duże znaczenie dla przedsiębiorstw z takich sektorów jak rolnictwo, przetwórstwo spożywcze, podróże, turystyka i hotelarstwo, infrastruktura, przemysł odzieżowy, obuwniczy czy dla innych branż korzystających z zasobów naturalnych.
Bioróżnorodność w wycenie spółek?
W MATERIALITY śledzimy bieżące prace legislacyjne na poziomie zarówno międzynarodowym, unijnym jak i sektorowym (nowe wymogi instytucji finansowych i inwestorów). Uczestniczymy też w pracach konsultacyjnych, których efektem są przyszłe regulacje. W naszej opinii bioróżnorodność, podobnie jak ma to miejsce w przypadku raportowania emisji gazów cieplarnianych, nie tylko nabiera znaczenia, a już za chwilę wejdzie do listy zagadnień standardowo raportowanych przez organizacje. W niedalekiej przyszłości wpływ na bioróżnorodność, zależność od niej i ryzyka z nią związane mogą stać się stałym elementem wyceny spółek.
