Czy da się aż tak skrócić raport zrównoważonego rozwoju, żeby zmieścić go w newsletterze? Da się. Czy taki raport może dać interesariuszom cenne informacje na temat spółki, która go przygotowała? To bardzo ciekawa kwestia, nad którą warto się zastanowić.
Zacznijmy od obiecanego raportu. To raport fikcyjnej Zwykłej Spółki, sporządzony w pełni zgodnie z VSME, starałem się nie pominąć w nim żadnego obowiązkowego ujawnienia.
Raport zrównoważonego rozwoju Zwykłej Spółki Sp. z o.o.
B1
Raport zgodny ze standardem VSME, opcja A (tylko moduł podstawowy). Raport dotyczy okresu 01.01.2024.-31.12.2024.
Zwykła Spółka Sp. z o.o., NACE 6311, suma bilansowa 1274283 EUR, obrót 4185396 EUR, 37 pracowników. Działalność jest prowadzona w Polsce, w wynajmowanym biurze pod adresem Plac Defilad 1, 00-901 Warszawa, współrzędne: 52.231946, 21.005500.
B2
Zwykła Spółka nie wdraża praktyk, polityk, ani przyszłych inicjatyw dotyczących zrównoważonego rozwoju, nie ustanawia też celów w tym zakresie.
B3
Zużycie energii: 29,3 MWh. Emisje GHG w zakresie 1: 0 t CO2e. Emisje GHG w zakresie 2: 17 t CO2e. Łączne emisje GHG: 17 t CO2e. Intensywność emisji GHG: 4,06 t CO2e / 1 mln EUR.
B5
Liczba lokalizacji Zwykłej Spółki na obszarach wrażliwych pod względem bioróżnorodności lub w ich pobliżu: 0. Powierzchnia lokalizacji: 0 ha.
B6
Pobór wody: 93 m3.
B7
Zwykła Spółka nie stosuje zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Roczna ilość odpadów niebezpiecznych: 0,002 t. Roczna ilość odpadów innych niż niebezpieczne: 0,317 t. Roczna ilość odpadów skierowanych do recyklingu lub ponownego użycia: 0 t.
B8
Liczba pracowników zatrudnionych na umowie stałej: 35, na umowie tymczasowej: 2. Liczba zatrudnionych kobiet: 17, mężczyzn: 18.
B9
W 2024 roku odnotowano 0 wypadków związanych z pracą podlegających zgłoszeniu.
B10
Wszyscy pracownicy Zwykłej Spółki otrzymują wynagrodzenie w wysokości przewyższającej wysokość płacy minimalnej. 0% pracowników jest objętych zbiorowymi układami pracy. Średnia liczba godzin szkoleniowych w ciągu roku przypadających na 1 kobietę: 12, na 1 mężczyznę: 11.
B11
Liczba wyroków i grzywien za naruszenia przepisów antykorupcyjnych i przepisów w sprawie zwalczania przekupstwa: 0.
Koniec 😊 Cały raport ma 256 wyrazów, 1739 znaków ze spacjami. Ile czasu zajęło mi przygotowanie go? Mierzyłem czas stoperem, dokładnie 37 minut. To obejmowało wielokrotne sprawdzanie w treści VSME, czy o czymś nie zapomniałem, a także wymyślenie fikcyjnych danych. Spodziewam się, że gdybym musiał te dane wydobyć z dokumentów (np. z faktur za energię elektryczną), to trzeba byłoby doliczyć, no powiedzmy… drugie tyle czasu. Jakich kompetencji potrzeba, żeby przygotować taki raport? Żadnych specjalistycznych. Poradzi sobie z tym praktycznie każdy pracownik spółki, który umie obsługiwać worda, dodawać, mnożyć i dzielić na kalkulatorze. Koszt sporządzenia raportu? Jak widać – minimalny.
A jaka jest użyteczność takiego raportu? Niestety też minimalna. W zasadzie jedyną informacją, której nie znaleźlibyśmy w sprawozdaniu finansowym lub nie domyślilibyśmy się znając branżę, w której ona działa (kod NACE 6311 to zarządzanie stronami internetowymi), to zużycie energii i wynikające z niego emisje gazów cieplarnianych. Mamy też informację o liczbie godzin szkoleniowych przypadających na jednego pracownika, ale ta informacja bez dodatkowego kontekstu jest mało użyteczna.
Ja z tego krótkiego ćwiczenia wyciągam następujące wnioski:
- Skoro VSME powstał jako materiał edukacyjny, dzięki któremu MŚP nie raportujące nigdy wcześniej zagadnień zrównoważonego rozwoju mogą stawiać pierwsze kroki w tym obszarze, to taką rolę powinien on pełnić. Nie warto udawać, że VSME (zwłaszcza ograniczony do modułu podstawowego) nadaje się do czegoś więcej. Jeśli chcemy naprawić najnowszy model laptopa, to na początek potrzebujemy śrubokrętu, żeby otworzyć jego obudowę. Ale nie oszukujmy się, że ten śrubokręt wystarczy, żeby komputer naprawić.
- Skoro VSME powstał jako materiał edukacyjny, dzięki któremu MŚP nie raportujące nigdy wcześniej zagadnień zrównoważonego rozwoju mogą stawiać pierwsze kroki w tym obszarze, to taką rolę powinien on pełnić. Nie warto udawać, że VSME (zwłaszcza ograniczony do modułu podstawowego) nadaje się do czegoś więcej. Jeśli chcemy naprawić najnowszy model laptopa, to na początek potrzebujemy śrubokrętu, żeby otworzyć jego obudowę. Ale nie oszukujmy się, że ten śrubokręt wystarczy, żeby komputer naprawić.
- Moduł podstawowy VSME jest naprawdę przeznaczony dla mikroprzedsiębiorstw. Większe spółki, które chciałyby się do tego modułu ograniczyć, powinny po prostu sobie odpuścić i nie udawać, że zamierzają sporządzić jakikolwiek raport.
- Omnibus, jeśli zostanie przyjęty w postaci zaproponowanej przez Komisję Europejską, może doprowadzić do tego, że wiele spółek będzie dobrowolnie publikowało raporty podobne do powyższego, ewentualnie trochę dłuższe, zawierające też ujawnienia z modułu kompleksowego. Niestety potem będą się mierzyły z frustracją swoich partnerów biznesowych, którzy będą oczekiwali bardziej szczegółowych danych i informacji. W samych spółkach też będzie narastała frustracja, bo „przecież zrobiliśmy ten raport, a wszyscy nadal są niezadowoleni”. Zwłaszcza jeśli mówimy o spółkach mających na przykład 900 pracowników i kilkaset milionów złotych przychodów.
Mimo całej powyższej krytyki VSME może być użytecznym zbiorem wytycznych. Trzeba tylko traktować go zgodnie z celem, dla jakiego powstał. To narzędzie, które powinno być stosowane wyłącznie przez mikro, małe i średnie spółki. VSME można też stosować jako podstawową ramę, na której można zbudować szereg innych ujawnień dotyczących zrównoważonego rozwoju. Wszystko zależy od tego, czy stosująca VSME spółka zarządza aktywnie zagadnieniami zrównoważonego rozwoju. Jeśli tak, to nie będzie problemu ze stworzeniem wartościowego, wypełnionego solidnymi ujawnieniami raportu.
