Komisja Europejska ogłaszając projekt Omnibus zapowiedziała zmiany w standardach ESRS. Projektem zmian zajmie się EFRAG. Znamy już ramy czasowe, kiedy może to nastąpić. A tymczasem coraz więcej spółek publikuje pierwsze obowiązkowe raporty zgodne z nowymi standardami, powstają też narzędzia ułatwiające zapoznawanie się z nimi. Jak śledzić to, co opublikowały inne spółki i jak obserwować planowane zmiany w standardach?
Jeśli szukacie sprawozdań zgodnych ze standardami ESRS opublikowanych przez polskie przedsiębiorstwa, to najlepszym źródłem obecnie jest ESPI, czyli kanał służący do publikowania raportów przez spółki notowane na warszawskiej giełdzie. Można z niego skorzystać na przykład zaglądając do Polskiej Agencji Prasowej, wybierając ESPI/EBI, następnie zaznaczając „Raporty okresowe” i odpowiednią datę. Można też poprzez „Profile Spółek” znaleźć tę, która nas interesuje i sprawdzić, czy już opublikowała swój raport za rok 2024. Raport na temat zrównoważonego rozwoju powinniśmy znaleźć w dokumencie o nazwie „Skonsolidowane sprawozdanie zarządu” albo po prostu „Sprawozdanie zarządu” (jeśli spółka nie ma grupy kapitałowej).
Szukanie raportów spółek z innych krajów jest trudniejsze, bo nie ma dziś jeszcze systemu ESAP, który w przyszłości pozwoli na proste odnalezienie każdego raportu każdej spółki w dowolnym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Jest jednak kilka inicjatyw, które gromadzą i udostępniają raporty. Jedną z ciekawszych jest Sustainability Reporting Navigator uruchomiony i rozwijany przez grono osób związanych z kilkoma uczelniami w Europie. Znajduje się w nim już ponad 200 raportów, a kolejne dodawane są niemal codziennie.
SRN pozwala nie tylko na dostęp do poszczególnych raportów, ale też na pewne elementy ich uproszczonej analizy. W zakładce Heatmap of topics reported można sprawdzić, które standardy ESRS najczęściej podlegają raportowaniu. Twórcy SRN eksperymentują też z wykorzystaniem narzędzi AI do przeszukiwania raportów. Odpowiedzi udzielane przez sztuczną inteligencję trudno dziś uznać za trafne, ale ich połączenie z konkretnymi stronami w raportach pozwala na bezpośrednie wyświetlenie źródła.
Te przedsiębiorstwa, które już za rok 2024 raportują obowiązkowo zgodnie ze standardami ESRS, za trwający rok 2025 będą stosowały te same standardy. W przyszłości jednak powinniśmy się spodziewać standardów zmienionych – uproszczonych i łatwiejszych w stosowaniu. 27 marca 2025 r. Komisarz Maria Luís Albuquerque kierująca DG FISMA skierowała do EFRAG’u pismo z prośbą o przygotowanie propozycji uproszczenia standardów. Projekt powinien zostać przekazany do Komisji do końca października 2025 r., chociaż termin może jeszcze ulec zmianie w zależności od tempa prac legislacyjnych nad projektem Omnibus. W Sustainability Reporting TEG już od początku marca dyskutujemy o procesie prac nad rewizją standardów i o głównych kierunkach zmian. W zaczynającym się właśnie tygodniu poświęcimy temu dwa całe dni. Niestety termin wyznaczony przez Komisję oznacza, że czasu na prace jest bardzo mało. To oznacza, że prawdopodobnie projekty nowych standardów nie zostaną w ogóle poddane publicznym konsultacjom albo będą to konsultacje bardzo ograniczone w czasie. Niestety to nie pierwszy raz, gdy Komisji oczekującej na efekt prac bardziej zależy na dotrzymaniu terminu niż na jakości końcowego efektu. Jak było ostatnio pamiętają wszyscy, którzy męczyli się z koślawym maszynowym tłumaczeniem pierwszego zestawu standardów na język polski, poprawionym dopiero po roku od jego publikacji.
W najbliższych ok. dwóch tygodniach powstanie szczegółowy plan prac nad rewizją standardów ESRS. Nawet jeśli nie uwzględni on pełnych konsultacji publicznych, to będą w nim sposoby na zgłaszanie własnych propozycji. Już teraz zachęcam wszystkich z Was do korzystania z tych sposobów komunikacji, bo to od głosu osób odpowiedzialnych za raportowanie w poszczególnych przedsiębiorstwach i od osób, które z raportów korzystają powinien w największym stopniu zależeć kształt przyszłych standardów 😊
